Financiële kengetallen
De financiële kengetallen geven meer inzicht in de financiële positie van de gemeente. Zij kan zo de ontwikkeling van de financiële positie zien ten opzichte van de begroting 2019 en de jaarstukken 2018.
Financiële kengetallen | Werkelijk | Begroot | Begroot | Begroot | Begroot | Begroot |
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
1.a. Netto schuldquote | 50% | 66% | 55% | 65% | 76% | 81% |
1.b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor leningen | 44% | 63% | 50% | 60% | 71% | 77% |
2. Solvabiliteitsratio | 34% | 33% | 31% | 29% | 27% | 26% |
3. Grondexploitatie | 11,61% | 19,53% | 8,46% | 7,64% | 6,22% | 5,26% |
4. Structurele exploitatieruimte | 0,09% | -1,10% | 1,32% | -2,29% | -0,06% | 1,14% |
5. Belastingcapaciteit | 114,35% | 114,33% | 125,46% | 125,46% | 125,46% | 125,46% |
De provincie hanteert de hieronder gebruikte indeling voor de financiële kengetallen. De indeling is gebaseerd op de signaleringswaarden zoals die bij stresstesten voor 100+ gemeenten worden gehanteerd.
Financiële kengetallen | Gelders | Kengetal | Categorie | Categorie | Categorie |
gemiddelde | Lingewaard | A | B | C | |
1.a. Netto schuldquote | 63% | 55% | <90% | 90-130% | >130% |
1.b. Netto schuldquote | 52% | 50% | <90% | 90-130% | >130% |
2. Solvabiliteitsratio | 34% | 30% | >50% | 20-50% | <20% |
3. Grondexploitatie | 11% | 8,46% | <20% | 20-35% | >35% |
4. Structurele exploitatieruimte | 0,17% | -1,32% | Begr én MJB > 0% | Begr én MJB < 0% | Begr én MJB < 0% |
4. Structurele exploitatieruimte MJB | 1,06% | 1,14% | |||
5. Belastingcapaciteit | 101% | 125,46% | <95% | 95-105% | >105% |
Het Gelders gemiddelde is berekend op basis van de door de gemeenten in hun begroting 2019-2022 opgenomen kengetallen.
Categorie A is het minst risicovol en C het meest risicovol. De provincie beoordeelt onze financiële positie aan de hand van de kengetallen. Maar voor het behouden van preventief toezicht is het alleen van belang dat de meerjarenbegroting een positief saldo heeft (art. 203 GW).
1 a. Netto schuldquote
De netto schuldquote = totale schulden / totale baten (excl. reserves)
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente.
Ten opzichte van de begroting 2019 is de netto schuldquote afgenomen. Dit wordt onder andere veroorzaakt door voorgenomen grote investeringen (o.a. onderwijshuisvesting) in de loop der jaren. Daarbij is het nog onzeker of er voldoende eigen middelen beschikbaar zijn (o.a. door grondverkopen) en gaan we er vooralsnog van uit dat hiervoor op termijn leningen moeten worden aangetrokken.
We blijven in categorie A, de minst risicovolle categorie.
1 b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote wordt zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden berekend, omdat er onzekerheid kan bestaan of alle leningen terug worden betaald.
Ook hier blijven we in categorie A, de minst risicovolle categorie.
2. De solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio = eigen vermogen / totaal balans
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin onze gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen.
De solvabiliteitsratio zit in de middelste categorie. Dit is een aandachtspunt. De ratio neemt de komende jaren wat af. Zoals aangegeven onder 1a. Netto schuldquote wordt dit onder andere veroorzaakt door voorgenomen grote investeringen (o.a. onderwijshuisvesting) in de loop der jaren. Daarbij is het nog onzeker of er voldoende eigen middelen beschikbaar zijn (o.a. door grondverkopen) en gaan we er vooralsnog van uit dat hiervoor op termijn leningen moeten worden aangetrokken.
3. Grondexploitatie
Kengetal grondexploitatie = Boekwaarde bouwgrond in exploitatie / totale baten (excl. reserves)
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. De boekwaarde is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. Of een hoog of laag percentage gunstig is, is afhankelijk van de markt. Bij een gunstige markt zou een hoog percentage meer winstpotentie kunnen hebben.
Het kengetal is kleiner dan 20%. Het kengetal is afgenomen, omdat we veel gronden verkocht hebben. Hierdoor zit Lingewaard in categorie A, de minst risicovolle categorie.
4. Structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte = het saldo van de structurele baten en lasten + het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves / de totale baten (excl. reserves).
Dit kengetal geeft aan welke structurele financiële ruimte de gemeente heeft. We nemen bij de berekening alleen de structurele baten en lasten mee en dus niet de incidentele.
De structurele exploitatieruimte is in 2021 en 2022 licht negatief. Dit is met name het gevolg van de tekorten in het sociaal domein. Door maatregelen, waaronder bezuinigingen valt dit kengetal in 2020 en 2023 in de minst risicovolle categorie.
5. Belastingcapaciteit
Belastingcapaciteit = totale woonlasten gemeente Lingewaard / landelijk gemiddelde woonlasten
Dit kengetal vergelijkt de totale woonlasten in Lingewaard met het landelijke gemiddelde. De woonlasten zijn de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. We gaan uit van de woonlasten van meerpersoonshuishoudens.
De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle theorie. Door de relatief hoge onroerende zaakbelasting ontbreekt de ruimte voor het benutten van extra belastingcapaciteit, indien dat nodig zou zijn voor het opvangen van risico's. De belastingdruk 2020 is vergeleken met het landelijke gemiddelde van 2019 (2020 is nog niet bekend).
Beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen
De netto schuldquote en de grondexploitatie zitten in de minst risicovolle categorie.
De structurele exploitatieruimte is in 2021 en 2022 licht negatief. Dit is met name het gevolg van de tekorten in het sociaal domein. Door maatregelen, waaronder bezuinigingen valt dit kengetal in 2020 en 2023 in de minst risicovolle categorie.
De solvabiliteit loopt in meerjarig perspectief wat terug en tegelijkertijd loopt de schuldquote op. Dit wordt onder andere veroorzaakt door voorgenomen grote investeringen (o.a. onderwijshuisvesting) in de loop der jaren. Daarbij is het nog onzeker of er voldoende eigen middelen beschikbaar zijn (o.a. door grondverkopen) en gaan we er vooralsnog van uit dat hiervoor op termijn leningen moeten worden aangetrokken.
De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle categorie. De onbenutte belastingcapaciteit kan daardoor niet ingezet worden voor het opvangen van risico's. Echter, we hebben een uitstekend weerstandsvermogen, waarmee we risico's kunnen opvangen. We beoordelen dit daarom per saldo niet als risicovol.
Onze financiële positie is nog stabiel. Met name het ontbreken van voldoende middelen voor de toenemende lasten in de jeugdzorg en Wmo en de forse onderuitputting op de Rijksbegroting zorgen ervoor dat de financiële positie, als zich geen veranderingen hierin voordoen, voor de middellange termijn tegelijk kwetsbaar is. De reserves zullen dan afnemen.